Fu sabi pe yu e go, yu mu sabi pe yu komopo; om te weten waar je naartoe gaat, moet je weten waar je vandaan komt. Zangeres Denise Jannah bracht deze universele wijsheid op 23 februari 2022 in een eigen compositie naar voren tijdens de bijeenkomst in Utrecht, waarbij de gemeente Utrecht excuses aanbood voor haar deelname aan de trans-Atlantische slavenhandel en slavernij.
Het is helend om te weten waar je vandaan komt. Dat konden we bijvoorbeeld ook zien in de aflevering van het programma ‘Verborgen Verleden’, waarin Simone Weimans op zoek gaat naar haar roots in Suriname. Aan het eind zegt ze dat deze zoektocht en de antwoorden die ze vond haar innerlijke rust hebben gegeven.
Steeds meer gegevens over de totslaafgemaakte Afrikaanse voorouders van Surinamers met Afrikaanse roots worden gedigitaliseerd en online beschikbaar gemaakt.
Vanaf 2017 is het project ‘digitalisering Surinaamse Slavenregisters’ gestart. Coen van Galen (Radboud Universiteit) en Maurits Hassankhan (Anton de Kom Universiteit Suriname) zijn de projectleiders die sindsdien de kar trekken om de Surinaamse Slavenregisters en verwante archiefbronnen digitaal voor publiek en onderzoek beschikbaar te maken. Het Nationaal Archief Suriname en het Nationaal Archief Nederland zijn ook partners in dit grote project. Met de hulp van ‘vele handen’ (vrijwilligers) uit Suriname, Nederland, Curaçao en elders is het goed gelukt om de veelheid van gegevens in te voeren en te digitaliseren.
Het openbaar maken van deze gegevens gaat vooral ook om menselijke waardigheid terug te geven aan de 80.000 personen uit deze archieven. In 2017 maakte ik dit videoverslag over het begin.
Deze inmiddels gedigitaliseerde ‘Slavenregisters’ zijn de enige archiefbron waarin vrijwel alle totslaafgemaakte mensen van Afrikaanse afkomst in Suriname zijn te volgen tussen 1830 en Keti Koti op 1 juli 1863, de (administratieve) afschaffing van de slavernij. Er is ook een database met gegevens over Manumissies beschikbaar, en een database met namen van de totslaafgemaakten die op 1 juli 1863 de vrijheid kregen. Al deze informatie is te vinden op de site van het Nationaal Archief.
Er worden nog meer gegevens gedigitaliseerd. Welke? En hoe zoek je in al die databases? Wat betekenen deze gegevens voor mensen die op zoek zijn naar hun roots? Wat heb je als mogelijke familie aan deze gegevens? Er zijn veel vragen.
Coen van Galen geeft in deze interactieve talkshow ook antwoord op vragen van kijkers. Hij laat live zien hoe mensen in de databases naar gegevens over hun voorouders kunnen zoeken. In het voorbeeld kun je volgen hoe hij naar de gegevens van de voorouders van Anton de Kom zoekt en deze vindt. Onderstaande video kun je het beste bekijken in vergrote maat, of op een groot beeldscherm.
En: er zijn meer vrijwilligers nodig! Er moet nog heel wat worden gedigitaliseerd. Coen roept belangstellenden op om zich aan te melden. Dat kan via deze website.
Voor wie de uitzending met Simone Weimans nog niet heeft gezien, dat kan alsnog via de website van het programma Verborgen Verleden.
Usha Marhé 