Chai is het Hindi woord voor thee. Toen ik op de lagere school zat, dronken we voor het schoolgaan thuis – in Suriname – ’s morgens thee ‘Engelse stijl’: zwarte thee met veel melk en suiker, zodat je je broodje pindakaas, Polak beschuit of broodbeschuit erin kon dopen en lekker kon opeten. Het was echt heerlijk. Toen. Want ik lust het allang niet meer. Voor alles is er een tijd en een plaats, zullen we maar zeggen. Die thee van destijds heb ik veilig opgeborgen in mijn childhood memories.
In Amsterdam leerde ik jaren geleden in Indiase restaurants de chai – thee – kennen die ze er serveren. Het ruikt lekker en het smaakt heerlijk! Ik raakte er direct aan verslingerd, ben gaan zoeken naar de kruiden en heb geoefend tot ik het goed kon maken. Ik geniet er regelmatig van, soms alleen, soms met vrienden. Als ik naar Suriname ga, neem ik het altijd mee en verwen er mijn nanie (oma) mee, die het ontzettend lekker vindt.
U begrijpt dat de ‘thee Engelse stijl’ die we thuis dronken is afgeleid van Indiase chai, maar dat wist ik toen niet. De cirkel is dus rond: door chai te nuttigen, drink ik uiteindelijk weer thee met melk, maar dan de echte versie uit het land van mijn voorouders. Het droge chaimengsel bestaat uit verschillende kruiden, die het die lekkere geur en smaak geven. De samenstelling kan per fabrikant verschillen. De hoofdingrediënten zijn wel hetzelfde. Het mengsel van het merk Yogi Tea bestaat uit kaneel, kardamom, gember, kruidnagel, zwarte peper. Vandaar de heerlijke geur in je huis als je deze thee bereidt.
Voor alle liefhebbers en nieuwsgierigen volgt hier mijn recept om het zelf te maken. Als je deze thee met soyamelk of oatmilk maakt, is het geschikt voor vegetariërs en veganisten.
Stap 1: De ingrediënten
Ik gebruik wat er in Amsterdam te vinden is, in London en India is de keuze natuurlijk veel en veel groter. Ga naar de natuurwinkel of ekowinkel. Daar begeef je je naar de theeafdeling, waar de Yogi Tea selectie ligt. Daar vind je ‘Classic Cinnamon Spice’ met 15 theezakjes. In bruine kaneelachtig gekleurde verpakking. Die moet je niet nemen! Dit is nl. de zakjesthee. Dezelfde smaak is ook te koop in losse vorm, in een kleinere verpakking in precies dezelfde kleuren. Dat is de zgn. kookthee, het chaimengsel dat je nodig hebt. Zie plaatje. Koop een pakje en spoed je naar huis.
Een alternatief dat net zo lekker is maar niet overal te krijgen: dezelfde kookthee is in Indiase toko’s te vinden onder de naam ‘masala chai’, o.a. te koop in de Indiase winkel aan de Eerste van Swindenstraat. Zie foto’s van de verschillende verpakkingen. Ik gebruik deze variant van de masala chai vrijwel elke dag. Het is dezelfde thee, maar dan in porties verpakt, zodat je geen zeefje nodig hebt als je de thee gaat schenken.
Stap 2: De voorbereiding
Koop onderweg naar huis ook:
*1 liter verse halfvolle melk, of plantaardige soyamelk of Oatmilk/havermelk
*eventueel een stukje gember
*een paar stuks groene kardamom (elaichi).
*Voor het zoeten is bruine suiker lekkerder dan witte, omdat de smaak ervan goed past bij de kruiden in de thee. Honing is natuurlijk ook goed.
Let op:
Niemand is in één dag een superkok geworden, dus heb geduld met jezelf. De eerste keer experimenteer je om de smaak te bepalen. Je kunt de thee net zo slap of sterk maken als jij lekker vindt. Per persoon gebruik je bij de losse Yogi Tea 1 volle eetlepel chaimengsel. Van de zakjes ‘masala chai’ gebruik je 1 zakje per persoon. Zelf doe ik altijd 1 extra voor de smaak: dus voor 3 personen gebruik ik 4 eetlepels mengsel of 4 zakjes. Let op: als je de zakjes gebruikt, moet je die niet open maken! Gewoon het hele zakje erin doen.
Stap 3: De bereiding
Neem een ruime, diepe pan (bijv. een kleinere soeppan of steelpan), waarin de melk kan koken zonder direct over te koken. Vul de pan met een laagje water van 2 tot 5 centimeter. Meer mag ook. Breng dat aan de kook. Als het water kookt, doe je de thee erin. Bepaal voor hoeveel personen je het maakt. Doe je het de eerste keer alleen voor jezelf, voor 1 tot 2 kopjes, doe dan 1 tot 2 eetlepels of 2 zakjes erin. Als je het chaimengsel van Yogi thee gebruikt, kun je er een theelepel losse zwarte thee aan toevoegen, als je de smaak sterker wilt hebben.
Laat de thee een paar minuten in het water ‘loskoken’: dat wil zeggen, de smaak komt uit de kruiden los door het te koken in het water. Het water wordt bruin van de thee en verdampt een beetje. Dat is ook de bedoeling, gewoon op zacht vuur door laten koken, niet van het vuur nemen. Als het water na een of twee minuten goed donkerbruin is geworden, schenk je er melk bij, naar smaak. Ik let op de kleur, zo weet ik hoeveel melk erbij moet. Uiteindelijk moet het een caramel- of toffeekleur krijgen. Je kunt altijd melk bijschenken, dus liever net iets te weinig dan te veel. Doe er ook een stukje verse gember en een paar stuks kardamom bij, dat geeft het een versere smaak en een heerlijke geur. Het hoeft niet, misschien vind je het van zichzelf al lekker genoeg, maar mijn ervaring is dat deze verse dingen het net iets extra’s geven. Breng alles aan de kook op niet te hoog vuur. Als het eenmaal kookt, laat je het ongeveer 10 tot 15 minuten doorkoken op een kleine vlam. Het moet dus blijven borrelen, maar niet overkoken. Zo vermengen de smaken zich goed. Uiteraard kun je af en toe even roeren. Na die 10 minuten of dat kwartiertje doe je het vuur uit en is je Chai klaar.
Stap 4: Genieten
Pak een mooi kopje en schenk de thee erin. Als je de losse kookthee hebt gebruikt, heb je een zeefje nodig om de thee uit te schenken. Bij de in zakjes verpakte thee heb je geen zeef nodig. Wil je het zoeten, gebruik dan je zoetmaker naar smaak: suiker, honing of zoetstof. Sommige mensen vinden de chai zonder zoetmaker ook erg lekker. Ruik even aan de chai voordat je een slokje neemt, dat is onderdeel van het genieten. Drink en geniet. Verwen er een keer iemand mee. Chai is vooral in de winter erg lekker met verse gember.
Tip:
Na de eerste keer weet je of je het de volgende keer sterker of slapper wilt. Het mooie van deze thee is dat als je eenmaal de handigheid door hebt, je tijdens de bereiding al smaakcorrecties kunt uitvoeren. Heb je bijvoorbeeld te veel melk in de pan gedaan, dan kun je altijd nog een of meer eetlepels thee erin doen om toch een goeie smaak te krijgen.
Natuurlijk wil ik graag weten of het is gelukt. Dus laat even in een reactie op dit recept weten hoe het is gegaan, eventueel met een foto van jouw kopje chai. Ook als jij het anders maakt, wil ik het graag weten. Ik vind chai ook lekker met plantaardige Oatly (haverdrank, oatmilk), dat heeft geen drupje vet.
Groetjes, Usha
Usha Marhé 